مختار ثقفى

از قیام کنندگان پس از حادثه کربلا براى انتقام خون شهدا و امام حسین علیه السلام.

مختار بن ابى عبیده ثقفى،معروف به کیسان،در اصل از مردم طائف بود و مادرش دومة‏بنت وهب نام داشت.در سال هجرت به دنیا آمده.پدر او در زمان عمر به مدینه رفت،مختار نیز همراه پدرش به مدینه منتقل گشت.مردى بود خردمند،حاضر جواب،شجاع،بخشنده،تیز هوش،کارشناس فنون رزم و غلبه بر دشمن.در دوران على‏«ع‏»به بنى هاشم‏پیوسته بود و با حضرت على در عراق به سر مى‏برد،پس از شهادت آن حضرت،ساکن‏بصره شد.در میان قوم خود،شریف بود.روایاتى در مدح او وارد شده است.مختار ازمروجین و ناشرین فضایل آل محمد بود و پیوندش با اهل بیت،او را از ادبى سرشار واخلاقى فاضل برخوردار ساخته بود.در نهان و آشکار هوادارى از دودمان پیامبر مى‏کرد. ⁽⁵²⁾ میثم تمار در زندان ابن زیاد،به مختار گفته بود که تو آزاد شده و به خونخواهى حسین‏«ع‏»

خروج خواهى کرد و ابن زیاد را خواهى کشت. ⁽⁵³⁾ وى در دورانى که مسلم بن عقیل در کوفه بود،او را به خانه خویش برد و با او به نفع‏امام حسین‏«ع‏»بیعت کرد.ابن زیاد،پس از کشتن مسلم،او را تازیانه زد و زندانى کرد و درایامى که حادثه کربلا اتفاق افتاد،او و میثم تمار در زندان بودند.مختار،پس از مرگ یزیددر سال 64،به خونخواهى سید الشهدا«ع‏»قیام کرد و قاتلان امام حسین‏«ع‏»را کشت،سپس خود در جنگى با سپاهیان عبد الله بن زبیر در مکه کشته شد.از امام باقر«ع‏»روایت‏است که:«لا تسبوا المختار،فانه قد قتل قتلتنا و طلب بثارنا...». ⁽⁵⁴⁾ قبر مختار،در رواق راهرومرقد حضرت مسلم‏«ع‏»در کوفه قرار دارد. ⁽⁵⁵⁾