اخلاص

سؤ ال :

اخلاص را چگونه در خود بیابیم و اساساً ویژگى عمل مخلصانه را بیان فرموده و آثارى که بر آن مترتب است را نیز توضیح فرمائید؟

امام خمینی «ره»  : 

اى عزیز علاج و کلّ العلاج در اینست که انسان که مى خواهد علمش الهى باشد وارد هر علمى که شد مجاهده کند و با هر ریاضت و جدّیّتى شده قصد خود را تخلیص کند. سرمایه نجات و سرچشمه فیوضات ، تخلیص نیّت و نیّت خالص است . ((من اءخلص للّه اربعین صباحاً جرت ینابیع الحکمة من قلبه على لسانه .)) اخلاص چهل روزه ، این است آثار و فوایدش . پس شما که چهل سال یا بیشتر در جمع اصطلاحات و مفاهیم در هر علمى کوشیدید و خود را علاّمه در علوم مى دانید و از جنداللّه محسوب مى کنید و در قلب خود اثرى از حکمت و در لسان خود قطره اى از آن نمى بینید بدانید تحصیل و زحمتتان با قدم اخلاص نبوده ، بلکه براى شیطان و هواى نفس کوشش کردید. پس اکنون که دیدید از این علوم کیفیّت و حالی حاصل نشد، چندى براى تجربه همه باشد به اخلاص نیّت و تصفیه قلب از کدورت و رذایل بپردازید، اگر از آن اثرى دیدید آن وقت بیشتر تعقیب کنید گرچه باب تجربه که پیش آمد درِ اخلاص ‍ بسته مى شود ولى باز شاید روزنه اى به آن باز شود و نور آن تو را هدایت کند. پس انسان باید در همین عالم ، این چند صباح را مغتنم شمارد و ایمان را با هر قیمتى هست ، تحصیل کند و دل را با آن آشنا کند. و این در اوّلِ سلوک انسانى صورت نگیرد، مگر آن که اوّلاً، نیت را در تحصیل معارف و حقایق ایمانیه خالص کند و قلب را با تکرار و تذکّر، به اخلاص و ارادت آشنا کند تا اخلاص در قلب جایگزین شود، چه که اگر اخلاص در کار نباشد ناچار دست تصرف ابلیس به کار خواهد بود و با تصرف ابلیس و نفس - که قدم خودخواهى و خودبینى است - هیچ معرفتى حاصل نشود، بلکه خود علم التوحید بى اخلاص ، انسان را از حقیقت توحید و معرفت دور مى کند و از ساحت قرب الهى تبعید مى نماید. ملاحظه حال ابلیس کن که چون خودخواهى و خودبینى و خودپسندى در او بود، علمش به هیچ وجه عملى نشد و راه سعادت را به او نشان نداد. شما هم اگر بخواهید انسان باشید، ارزش انسانى داشته باشید، براى شکم نباشد، براى شرف باشد کارهایتان براى انسانیت باشد، براى خدا باشد، اگر بخواهید که کارهایتان که براى خدا باشد به نتیجه برسد، باید دست از هواهاى نفسانى بردارید. شیطان از انسان دست بردار نیست قسم خورده است براى خدا، من در ذهنم این است که به خدا تشر رفته است ، که قسم خورده است که نمى گذارم اینها چیزى بشوند ((الاّ عبادک منهم المخلصین )) شما با یک همچو دشمن قسم خورده اى مواجه هستید، به جنگ او بروید. خداوندا: آینه دل را به نور اخلاص روشنى بخش ، و زنگار شرک و دوبینى را از لوح دل پاک گردان ، و شاه راه سعادت و نجات را به این بیچارگان بیابان حیرت و ضلالت بنما، و ما را به اخلاق کریمانه متخلق فرما، و از نفحات و جلوه هاى خاص خود که مختص اولیاء درگاه است ما را نصیبى ده ، و لشکر شیطان و جهل را از مملکت قلوب ما خارج فرما، و جنود علم و حکمت و رحمان را به جاى آنها جایگزین کن ، و ما را با حُب خود و خاصان درگاهت از این سراى درگذران ، و در وقت مرگ و بعد از آن با ما با رحمت خود رفتار فرما، و عاقبت کار ما را با سعادت قرین کن .